Multiple exposures in-camera

Multiple exposure of ‘meervoudige belichting’ is een creatieve techniek die je zowel in-camera kan toepassen door de meervoudige belichting instelling te gebruiken, als ook in Photoshop door twee of meer beelden te combineren en ze als lagen op elkaar te leggen en vervolgens blend modes op de bovenste lagen toe te passen.

In dit eerste deel bespreken we de in-camera methode. Ikzelf fotografeer met Canon en dus geef ik hier de instellingen voor een Canon camera, maar uiteraard kan deze instelling op gelijkaardige wijze worden gebruikt op alle grote merken spiegelreflexen of mirror-less camera’s. Toch is het zo dat sommige camera’s geen 4 blending modes mogelijk maken en andere camera’s voegen de foto’s samen in een jpg bestand in plaats van een Raw bestand in mijn camera. Check je handleiding om te zien of ook op jouw camera meervoudige belichting mogelijk is en welke mogelijkheden er geboden worden.

Het effect dat je verkrijgt kan alle kanten op. Soms bekom je een abstract beeld waar amper nog te herkennen is wat je over elkaar hebt gefotografeerd en soms bekom je eerder een soft-focus effect. In ieder geval krijg je een uniek schilderachtig beeld. Hoe meer beelden je over elkaar fotografeert hoe abstracter het resultaat wordt.
In onderstaand beeld zijn enkel 2 belichtingen over elkaar geplaatst, de eerste scherp, de tweede compleet out-of-focus.

camera-instelling (canon)

Ga in het menu naar “Multiple exposure” en ‘enable‘ de functie

Kies vervolgens
ON: Func/Ctrl je wil tussendoor je afzonderlijke foto’s van de set kunnen bekijken en eventueel bewaren
ON: Contshtng indien je de camera onmiddellijk de afgewerkte foto wil laten tonen

Zoals op de bovenstaande foto duidelijk wordt kan je als eerste foto van de set ook een foto gebruiken die al op je kaart is opgeslagen. De camera laat je zelf een opname kiezen van de kaart. Kies: ‘Select image for multi.expo.”

Bij de volgende stap kies je dan de blending mode die de camera gebruikt bij het samenvoegen van de afzonderlijke foto’s. Je kan kiezen tussen:

-AVERAGE : De camera berekent een correcte belichting.
-ADDITIVE : licht wordt lichter, schaduwen worden donkerder. In deze blend mode is het zeker nodig om bij elke nieuwe foto een aanpassing te doen van de belichting.
-BRIGHT: lichte delen versterken en de donkere delen verdwijnen op de foto ten opzichte van de lichte. Indien je achtergrond lichter is dan je onderwerp zal er steeds meer achtergrond in het afgewerkte beeld verschijnen. Je krijgt substractie van de donkere delen. Indien het onderwerp lichter is dan de achtergrond dan gebeurt het omgekeerde en zal er steeds meer van de donkere achtergrond verdwijnen en zal het lichte onderwerp zich vermenigvuldigen.
-DARK: donkere delen versterken en de lichte delen verdwijnen van de foto. Het omgekeerde effect van hierboven doet zich voor.

TIP: Experimenteer zeker met de 3 blending modes: Average, Dark en Bright want het resultaat is bij alledrie heel verschillend en soms ook verrassend. Wel is het aan te raden om bij de Dark blending mode het eerste shot 2 à 3 stops te overbelichten. Bij de Bright blending mode kan je het eerste shot 2 à 3 stops onderbelichten.
Ook kan je experimenteren met verschillende witbalansen bij elke opname, ook daar stuit je soms op aangename verrassingen.

Vervolgens stel je het aantal exposures in die je over elkaar wil leggen. Bij mijn camera kan dat van 2 tot 9 beelden.Ook al kies je voor 9 opnames om over elkaar te leggen, je kan na enkele opnames zonder probleem beslissen om te stoppen.

Bij ‘SAVE SOURCE IMAGES‘ kan je ervoor kiezen om alle apart genomen foto’s te bewaren of je kan alleen het eindresultaat in camera bewaren. Het voordeel van bewaren is uiteraard dat je tussendoor kan evalueren, maar ook dat je later in het beeldbewerkingsprogramma een nieuwe composite kan maken.

CONTINUE MULT-EXP laat je kiezen tussen: “CONTINUOUSLY” of “1 SHOT ONLY“. Je kiest voor ‘Continuously‘ je als je een tijdje wil blijven fotograferen met deze techniek zodat je niet steeds opnieuw alles moet instellen.

Tenslotte krijg je de keuze “SELECT IMAGES FOR MULTIPLE EXPOSURE” als je een foto die je al op je kaart hebt staan wil gebruiken als eerste foto van je set.

SOFT-FOCUS RESULTAAT

Dit resultaat bekom je met de instelling “multiple exposure” nadat je een scherpe foto hebt gemaakt en daarna een andere foto die geheel onscherp is gemaakt door met de lens de focus helemaal naar voor te brengen. Het beste kan je hiervoor een lens gebruiken die een mooie zachte onscherpte kan produceren. Een groothoek is daarvoor meestal minder geschikt, maar met een macro of telelens is dit heel makkelijk. De Lensbaby Velvet 85 is ook uitermate geschikt voor deze soft focus techniek.

Zorg dat er voor de out-of-focus foto geen details meer zichtbaar zijn, enkel nog een kleurwaas. Het hoeft ook helemaal niet een enkele kleur te zijn, er mogen verschillende kleuren in het beeld zitten zolang het resultaat maar wazig is. Je kan hiervoor dezelfde compositie gebruiken die je onscherp fotografeert of je neemt een ander beeld in een contrasterende kleur, bijvoorbeeld een bladerdek of bloemenperk.

De beelden maken met manuele focus is aangewezen voor deze techniek.

Je kan ook meer dan 2 beelden over elkaar fotograferen. Je kan daarbij voor de tweede opname bijvoorbeeld minder onscherpte nemen dan bij de derde opname.

Bij de out-of-focus foto kan je eventueel meer warmte toevoegen of juist minder warmte door de witbalans aan te passen.

ABSTRACT RESULTAAT

Het resultaat van meervoudige belichting in camera kan ook een abstract resultaat doen ontstaan. Vooral wanneer er niet twee, maar meerdere belichtingen over elkaar worden gecombineerd. Om quasi zeker te zijn dat je een abstract resultaat gaat bekomen kan het helpen om voor de laatste belichting een foto te maken die tamelijk wat textuur bevat. In plaats van die geheel onscherp te maken door de focus naar voor te brengen kan je eerst een foto onscherp maken en tijdens het afdrukken licht horizontaal, verticaal of diagonaal bewegen met de camera.
Het spreekt voor zich dat het resultaat van deze techniek heel onvoorspelbaar kan zijn. Veel experimenteren helpt, maar laat je vooral verrassen.

IMPRESSIONISTISCH RESULTAAT

Probeer eens volgende methode om een zacht impressionistisch beeld te verkrijgen: maak eerst een beeld met een telelens. Vervolgens maak je een beeld dat een beetje out-of-focus is met een warme witbalans en voor de derde foto maak je een volledig onscherp beeld dat eveneens een warme gloed krijgt door de witbalans in te stellen. Voorwaarde voor deze techniek is dat je met een statief werkt en dus telkens dezelfde compositie bewaart. De sterkte van het effect hangt af van de mate waarin je de tweede en derde foto onscherp maakt.

Deze 3 voorbeelden leveren behoorlijk tot heel herkenbare beelden op. Maar uiteraard kan je ook volledig abstracte beelden bekomen als dat je doel is. Hoe meer beelden je over elkaar laat leggen door de camera, hoe abstracter alles wordt. Door te spelen met alle variabelen (aantal exposures, blendmode, standpunt, exposure compensatoir, witbalans,…) wordt het resultaat steeds onvoorspelbaarder.

The sky is the limit: werk een onderwerp uit op zoveel mogelijk manieren. Stel jezelf de vraag: “wat zou er gebeuren als ik…?” en zie gewoon wat er gebeurt.

Veel plezier met het spelen en experimenteren!